Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde kullanılan kuvöz cihazları, prematüre ve riskli bebeklerin yaşamlarını destekleyen en kritik tıbbi ekipmanlardan biridir.
Bu cihazlar, ısı, nem, oksijen oranı ve hava sirkülasyonu gibi parametreleri hassas biçimde kontrol eder.
Ancak uzun süreli kullanım, bakım eksiklikleri veya kullanıcı hataları nedeniyle zaman zaman arızalar ortaya çıkabilir.
Bu yazımızda kuvözlerde en sık karşılaşılan arızaları, nedenlerini ve çözüm yollarını teknik detaylarıyla birlikte ele alacağız.
Kuvöz Arızalarının Genel Nedenleri
Kuvöz cihazları karmaşık yapıya sahip oldukları için arızalar genellikle üç ana nedenden kaynaklanır:
-
Kullanıcı kaynaklı hatalar: Yanlış sıcaklık/nem ayarı, kapağın uzun süre açık kalması, sensörlerin yerinden çıkması vb.
-
Donanım arızaları: Isıtıcı rezistans, fan, sensör veya kontrol kartı arızaları.
-
Bakım ve temizlik eksiklikleri: Filtre tıkanıklığı, nemlendirme sisteminde kireçlenme, su kaçakları.
Kuvöz Cihazlarında En Sık Görülen Arızalar ve Çözüm Yolları
Aşağıdaki tablo, biyomedikal teknisyenlerinin ve sağlık personelinin sahada en sık karşılaştığı kuvöz arızalarını ve uygulanabilecek çözüm adımlarını göstermektedir:
| Arıza Türü | Belirtiler | Muhtemel Nedenler | Çözüm Yolları |
|---|---|---|---|
| 1. Isı Yükselmiyor / Isınma Sorunu | Kabin sıcaklığı sabit kalıyor, ısı artmıyor | – Isıtıcı rezistans arızalı – Fan dönmüyor – Sensör arızası – Kontrol kartı çıkışı yok |
🔹 Rezistansın direnç değeri ölçülmeli 🔹 Fan çalışması kontrol edilmeli 🔹 Sensör kablosu yerinden çıkmışsa takılmalı 🔹 Gerekirse kontrol kartı değiştirilmelidir |
| 2. Sıcaklık Fazla Artıyor (Overheat Alarm) | Alarm çalıyor, kabin içi aşırı ısınıyor | – Sensör hatalı ölçüm yapıyor – PID kontrol arızası – Isıtıcı rölesi takılı kalmış |
🔹 Sensör kalibrasyonu yapılmalı 🔹 Röle ve sürücü devresi kontrol edilmeli 🔹 PID ayarları yeniden yüklenmeli |
| 3. Nemlendirme Çalışmıyor | Kabin içi nem oranı düşük | – Su haznesi boş – Nemlendirme ısıtıcısı arızalı – Sensör okumuyor |
🔹 Su seviyesi kontrol edilmeli 🔹 Humidifier rezistansı test edilmeli 🔹 Nem sensörü bağlantısı kontrol edilmelidir |
| 4. Hava Sirkülasyonu Yetersiz | Kabin içi sıcaklık dengesiz Bebek tarafı soğuk |
– Fan arızası – Filtre tıkanmış – Hava kanalı deformasyonu |
🔹 Fan motoru ölçülmeli 🔹 Filtre temizlenmeli/değiştirilmeli 🔹 Hava kanalları temizlenmeli |
| 5. Oksijen Seviyesi Dalgalanıyor | Oksijen göstergesi sabit kalmıyor | – Gaz akışında dengesizlik – Oksijen sensörü arızalı |
🔹 Oksijen sensörü kalibrasyonu yapılmalı 🔹 Bağlantı hortumları kontrol edilmelidir |
| 6. Alarm Devamlı Çalıyor | Tüm değerler normal olsa da alarm sesi susmuyor | – Alarm devresi arızalı – Yazılım hatası – Tuş takımı kontak sorunu |
🔹 Cihaz yeniden başlatılmalı 🔹 Alarm devresi test edilmeli 🔹 Yazılım güncellenmelidir |
| 7. Ekran Görüntüsü Yok / Donma | Panel karanlık, cihaz çalışmıyor | – Güç beslemesi arızalı – Anakart arızası |
🔹 Adaptör çıkışı kontrol edilmeli 🔹 Kart üzeri sigortalar test edilmeli 🔹 Gerekirse anakart değişimi yapılmalı |
| 8. Su Kaçağı / Buharlaşma Sorunu | Cihaz alt kısmında su birikintisi | – Hazne kapağı tam kapanmamış – Hortum çatlamış |
🔹 Su haznesi sızdırmazlığı kontrol edilmeli 🔹 Hortum yenilenmeli |
| 9. Tartım Modülü Hatalı Gösteriyor | Ağırlık ölçümü yanlış | – Loadcell kablosu gevşek – Kalibrasyon bozulmuş |
🔹 Kalibrasyon menüsünden yeniden ayar yapılmalı 🔹 Bağlantılar sıkılaştırılmalı |
| 10. Nem Sensörü Hatalı Okuyor | Nem göstergesi sabit ya da sıfır | – Sensör kirli veya bozuk | 🔹 Sensör yüzeyi alkolle temizlenmeli 🔹 Arızalıysa yenisiyle değiştirilmelidir |
Arıza Önleme ve Periyodik Bakım Önerileri
Kuvöz cihazlarında arızaların büyük kısmı düzenli bakım yapılmadığında ortaya çıkar.
Bu nedenle aşağıdaki işlemler belirli periyotlarla uygulanmalıdır:
| Bakım Adımı | Periyot | Açıklama |
|---|---|---|
| Filtre temizliği / değişimi | Aylık | Hava akışını düzenler, bakteri üremesini önler. |
| Sensör kalibrasyonu | 6 ayda bir | Sıcaklık ve nem değerlerinin doğruluğu korunur. |
| Elektrik bağlantı ve topraklama kontrolü | 6 ayda bir | Elektrik kaçaklarına karşı güvenlik sağlar. |
| Nemlendirme ünitesi temizliği | Haftalık | Kireçlenme ve su kaçağı sorunlarını önler. |
| Yazılım ve alarm kontrolü | 3 ayda bir | Yazılım kaynaklı hataları önceden tespit eder. |
Kuvöz Arızalarında Biyomedikal Teknisyenin Rolü
Biyomedikal teknisyenleri, kuvözlerin kurulum, bakım, onarım ve kalibrasyon süreçlerinde kritik rol oynar.
Her arıza durumunda öncelikle:
-
Cihazın elektrik bağlantısı kesilmeli,
-
Hata kodu kaydedilmeli,
-
Sensör değerleri kontrol edilmeli,
-
Arıza kaynağı yalıtılarak müdahale yapılmalıdır.
Ayrıca tüm müdahaleler servis kayıt formuna işlenmeli, cihazın izlenebilirliği sağlanmalıdır.
Düzenli Bakım, Sağlıklı Bir Cihaz Demektir
Kuvöz cihazları, yenidoğan bebeklerin yaşama tutunmasında büyük öneme sahiptir.
Bu nedenle her biyomedikal teknisyen, cihazın her alarmına, her sıcaklık sapmasına dikkat etmelidir.
Doğru bakım ve zamanında yapılan onarımlar, hem bebeklerin güvenliğini sağlar hem de cihaz ömrünü uzatır.